Học thuyết chi phí giao dịch (transaction cost economics)

Học thuyết chi phí giao dịch cung cấp hệ thống ba phương thức quản trị: quản trị thị trường, theo thứ bậc và các hình thức trung gian/ pha tạp. Hệ thống này cơ bản dựa trên hai yếu tố là tần số các mối quan hệ/giao dịch và đặc tính của tài sản trong hoàn cảnh thông tin không hoàn hảo hay mất cân bằng, có số ít các chủ thể tham gia giao dịch, và nhất là tính không chắc chắn với một bối cảnh giao dịch. Các điều kiện này cùng tồn tại với hai đặc tính

Bản chất của doanh nghiệp gắn với chi phí giao dịch (transaction costs)

Coase (1937) đề xuất khái niệm về chi phí giao dịch bằng cách so sánh chi phí của thị trường và chi phí của doanh nghiệp. Trong một nền kinh tế trao đổi thông qua thị trường, hoạt động sản xuất và trao đổi được tổ chức và phối hợp theo hệ thống giá thị trường. Các cá nhân cần phải bỏ ra nhiều chi phí để nghiên cứu về các điều kiện của cuộc trao đổi mình muốn thực hiện và để tìm được đối tác mong muốn. Việc nghiên cứu này dẫn đến các chi phí thương lượng

Đặc điểm của giao dịch: tính đặc thù của tài sản (asset specificity) và tần suất giao dịch (frequency)

Giao dịch khác với trao đổi khi không mang tính tức thời hay chớp nhoáng. Mỗi giao dịch bất kỳ có hai đặc điểm cơ bản: đặc thù của tài sản giao dịch và tần suất giao dịch. Giao dịch gồm ba giai đoạn: thỏa thuận ban đầu, hợp đồng trao đổi và chấm

Các cấu trúc quản trị giao dịch thương mại (governance structure)

Các đặc tính của giao dịch sẽ trực tiếp xác định cấu trúc quản trị hiệu quả, tức là những mô hình cấu trúc quản trị giao dịch giúp giảm thiểu cả hai loại chi phí giao dịch và chi phí sản xuất. Ba đặc tính của giao dịch xác định cấu trúc quản

Liên kết sát nhập theo chiều dọc (vertical integration)

Williamson giải thích về hoạt động liên kết sát nhập theo chiều dọc (vertical integration) của doanh nghiệp: với ∆G là sự chênh lệch giữa chi phí khi thực hiện thông qua quan hệ phân quyền cấp bậc trong doanh nghiệp và chi phí thực hiện thông qua thị trường: Lựa chọn liên kết

Khả năng tư duy giới hạn (bounded rationality) của các tác nhân kinh tế

Tiếp cận khoa học quản trị và kinh tế theo quan điểm tâm lý học, Simon (1961) phát triển khái niệm tư duy giới hạn (bounded rationality), theo đó: “con người có khả năng tư duy, nhưng chỉ mang tính giới hạn (trang xxiv). “Giới hạn” ở đây không phải cá nhân có hành

Khái niệm chủ nghĩa cơ hội (opportunism)

Bên cạnh khả năng nhận thức bị giới hạn của các cá nhân, chủ nghĩa cơ hội (opportunism) của các tác nhân tham gia cũng có ảnh hưởng đến giao dich và chi phí. Williamson (1985) định nghĩa chủ nghĩa cơ hội là sự “theo đuổi lợi ích cá nhân có lừa dối” (self-interest

Tính không chắc chắn (uncertainty) trong các giao dịch của doanh nghiệp

Coase (1937) đưa ra lý luận bổ sung các yếu tố không chắc chắn (uncertainty) hay bất ổn có tác động đến chi phí giao dịch. Coase cho rằng đối với việc cung ứng một tài sản, tốt hơn là các bên nên lập một hợp đồng dài hạn. Những hợp đồng này sẽ

Bối cảnh giao dịch (transaction atmosphere) của doanh nghiệp

Bối cảnh giao dịch (transaction atmosphere) “… hàm chứa các tương tác toan tính giữa các cá nhân và kết quả kéo theo đó của hệ thống” (Williamson, 1975, p.38). Trong một bối cảnh giao dịch thiếu niềm tin, nhiều hoài nghi và không chắc chắn, các bên tham gia giao dịch sẽ có

Thông tin bất cân xứng (Asymmetric information)

Mỗi quyết định của các bên tham gia giao dịch đều chịu tác động không nhỏ của thông tin mà họ nắm bắt được. Chi phí đầu tư tìm kiếm và xử lý thông tin cũng là một trong các loại chi phí giao dịch. Đây là nhưng vấn đề liên quan đến hiện

Số ít các chủ thể tham gia giao dịch (small numbers of actors)

Theo Williamson (1994), khi có số ít chủ thể có thể tham gia giao dịch (Small numbers of actors), các tổ chức, cá nhân tham gia dễ có tính cơ hội vì cho rằng ít có đối tượng có thể thay thế họ. Ngược lại, số đối tượng có thể tham gia giao dịch

“Bản chất doanh nghiệp – The nature of the Firm” – Ronald Coase (1937)

Bài viết tóm tắt ý chính từ nghiên cứu nổi tiếng “Bản chất doanh nghiệp – The nature of the Firm” của Ronald Coase đăng trên tạp chí Economica năm 1937. Thời kỳ này, các nhà kinh tế học thường bỏ qua việc xây dựng cơ sở lý thuyết, dẫn tới những khoảng trống