Học thuyết hệ thống (System Theory)

Thuyết hệ thống (System Theory) khởi đầu từ nghiên cứu hệ thống tổng quát của Bertalarffy (1933) về hệ thống mở và các trạng thái cân bằng động. Sau đó, thuyết dần được chuyên sâu dưới các góc độ sinh học, kỹ thuật, điều khiển học … và dần hoàn thiện phù hợp với các quy luật phát triển của khoa học và xã

Định nghĩa và bản chất về doanh nghiệp như một hệ thống

1. Định nghĩa hệ thống Thuật ngữ “hệ thống” (system) được hiểu theo nhiều quan điểm khác nhau. Cụ thể, hệ thống có thể hàm ý hệ thống các con số, các phương trình; hệ thống giá trị và tư tưởng; hệ thống pháp luật; hệ thống năng lượng; hệ thống quản lý, chỉ

Cấu trúc và độ phức tạp của hệ thống

Cấu trúc của hệ thống (the structure of a system) “là sự sắp xếp các phần tử, hệ thống phụ trong không gian ba chiều tại một thời điểm nhất định” (Miller, 1973, p.70). Cấu trúc này luôn luôn thay đổi theo thời gian, có thể tồn tại trong một khoảng thời gian dài,

Nội dung, năng lượng, thông tin và quy trình của hệ thống

1. Nội dung và năng lượng Nội dung (matter) “bao gồm khối lượng (m) và khoảng không gian vật chất mà nó chiếm giữ”. Năng lượng (energy) được định nghĩa “là khả năng làm việc – the ability to do work” (Miller, 1973, trang 66). Dựa trên định luật bảo toàn năng lượng, năng

Hệ thống lý thuyết, cụ thể và trừu tượng (conceptual, concrete and abstract system)

1 Hệ thống lý thuyết Hệ thống lý thuyết (conceptual system) “là hệ thống các khái niệm, bao gồm một tập hợp các ý tưởng thể hiện trong một khuôn khổ biểu mẫu nhất định” (Miller, 1973, trang 68). Đơn vị của hệ thống lý thuyết là chữ, số hoặc các ký hiệu. Conceptual

Hệ thống đóng và hệ thống mở (open and closed system)

Hệ thống đóng và hệ thống mở thuộc phân loại hệ thống cụ thể. Vì vậy, các đơn vị phần tử cũng như các mối quan hệ của hai hệ thống này đều có thể dễ dàng xác định bằng các nghiên cứu và quan sát thực nghiệm. Cụ thể: Hệ thống mở (open

Hệ thống sống và hệ thống không sống (living and non-living system)

Hệ thống sống (living system) và hệ thống không sống (non-living system) đều thuộc phân loại hệ thống cụ thể. Hệ thống sống “là tập hợp tất cả các hệ thống cụ thể có chung một số đặc điểm đặc biệt, bao gồm cả động vật và thực vật” (Miller, 1973, trang 69). Hệ

Hệ thống đơn giản và hệ thống phức tạp (simple and complex system)

Hệ thống, tùy theo mức độ phức tạp về cấu trúc và các mối quan hệ nội bộ, được phân thành hệ thống đơn giản và hệ thống phức tạp. Để nhấn mạnh các đặc tính của một hệ thống phức tạp, Flood và Jackson (1991) so sánh các hệ thống đơn giản và

Các loại hệ thống phân nhỏ, hướng đích, tĩnh & động, mô phỏng

Tùy theo đặc điểm và các tiêu chí phân loại, hệ thống có thể phân thành nhiều loại khác, như sau: 1. Hệ thống có thể phân nhỏ, gần như có thể phân nhỏ và không thể phân nhỏ Simon (1968) dựa vào đặc điểm các mối liên kết giữa các phần tử trong

Điều khiển học (cybernetics) trong doanh nghiệp hệ thống

Điều khiển học (cybernetics) là khoa học về việc điều khiển, thu thập, truyền và xử lý thông tin, thường bao gồm liên hệ điều chỉnh ngược trong các cơ thể sống, trong máy móc và các tổ chức và các kết hợp của chúng (Ví dụ hệ thống kỹ thuật xã hội, các máy móc do máy tính điểu khiển, chẳng hạn robot). Từ khi thuật ngữ “điều khiển học” xuất hiện, các nhà khoa học đã tập trung vào những lỗi sai trong hệ thống truyền thông thông tin và kiểm soát phức tạp. Trong điều khiển học, khái niệm về liên lạc và kiểm soát có mối quan hệ mật thiết với nhau.

Mô hình hệ thống khả thi (viable system theory)

Hệ thống khả thi lần đầu tiên được Beer (1980) đề cập đến. Hệ thống này có khả năng tự sửa chữa, tự nhận thức, đệ quy và duy trì đặc điểm của mình. Theo Beer (1980), cấu trúc và nguyên tắc hoạt động của hệ thần kinh về mặt điều khiển, thích nghi,

Hệ thống động phi tuyến tính (dynamic nonlinear system) và thuyết hỗn mang (chaos theory)

Trong những năm gần đây, hai nội dung xuất hiện đã mở ra hướng tiếp cận mới trong quản lý tổ chức, gồm hệ thống động phi tuyến tính và học thuyết hỗn mang trong toán học, khi mà các đẳng thức đơn giản có thể mô tả những hành vi phức tạp và

Sự phức tạp và hệ thống thích nghi với phức tạp

Khoa học phức tạp liên quan tới việc nghiên cứu động lực học của “mạng lưới phức tạp những người đại diện thích nghi – complex networks of adaptive agents” (Shaw, 1997, p. 235). Trong tổ chức xã hội, khoa học phức tạp liên quan tới rất nhiều bên liên quan khác nhau. Một

Khả năng tự tổ chức của hệ thống phức tạp (self-organisation in complex systems)

Trong điều kiện ở xa vị trí cần bằng, tự tổ chức đã trở thành hành vi thay thế cho hành vi điều hành trong quản trị (self-organisation in complex systems). Khả năng tự tổ chức thể hiện sự phát triển tự phát của mạng lưới con người xung quanh những vấn đề liên

Tư duy hệ thống (systems thinking)

Tư duy hệ thống là quan điểm nhìn nhận thế giới khách quan trong một thể thống nhất không thể tách rời, mà ở đó tất cả các đơn vị, yếu tố cấu thành, các hiện tượng cơ bản sinh ra từ chúng đều có mối liên hệ, tác động quan lại với nhau