Số ít các chủ thể tham gia giao dịch (small numbers of actors)

Theo Williamson (1994), khi có số ít chủ thể có thể tham gia giao dịch (Small numbers of actors), các tổ chức, cá nhân tham gia dễ có tính cơ hội vì cho rằng ít có đối tượng có thể thay thế họ. Ngược lại, số đối tượng có thể tham gia giao dịch càng đông sẽ giúp hạn chế chủ nghĩa cơ hội. Tương tự đối với tính không chắc chắn của giao dịch, có càng nhiều đối tượng có thể tham giao dịch thì tính không chắc chắn không còn là vấn đề đáng bận tâm vì trên thị trường có số lượng lớn cá nhân, tổ chức có thể thay thế tham gia giao dịch.

Tình hình sẽ nghiêm trọng khi có đồng thời chủ nghĩa cơ hội và số ít các chủ thể tham gia giao dịch, điều này làm giới hạn đáng kể sự lựa chọn của các bên khi tái thương lượng hợp đồng. Chủ nghĩa cơ hội tồn tại trong suốt thời gian thực hiện hợp đồng, ở hai dạng chính và đi kèm với vấn đền số ít các chủ thể tham gia giao dịch:

Số ít các chủ thể tham gia giao dịch xảy ra trước: sự độc quyền song phương ban đầu

Số ít các chủ thể tham gia giao dịch xảy ra sau: dù ban đầu có nhiều chủ thể, các bên tham gia vào giao dịch sẽ dần tích lũy kinh nghiệm cụ thể liên quan đến giao dịch này, và điều này sẽ dẫn đến vấn đề có số ít chủ thể tham gia khi tái thương lượng.

Nguồn: Phan Thanh Tú, Vũ Mạnh Chiến, Phạm Văn Kiệm, Lưu Đức Tuyến, Nguyễn Thị Hồng Nga (2018), Học Thuyết Doanh Nghiệp, NXB Lao Động – Xã Hội, trang 371.